"ပဲ" နဲ႔ "ဘဲ"
=======
ဗမာစကားေျပာရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရးရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္ေတာ္ေလးမွားတတ္ၾကတဲ့ အသုံးက ေနာက္ဆက္ပစၥည္း "ပဲ" နဲ႔ "ဘဲ" အသုံးပါ။ ဘယ္ေနရာမွာ "ပဲ" ကို သုံးၿပီး ဘယ္ေနရာမွာ "ဘဲ" ကို သုံးမလဲ ဆိုတာကို မခြဲတတ္တဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိပါတယ္။
ပုံေသနည္းသုံးၿပီးခြဲလို႔ အခြဲမွားတာလည္း ရွိပါတယ္။ ေရွ႕က "မ" ပါရင္ "ဘဲ"၊ ေရွ႕က "မ" မပါရင္ "ပဲ"လို႔ ပုံေသနည္းသုံးၿပီးမွတ္ၾကတဲ့နည္းဟာ အၿမဲတမ္း မမွန္ပါဘူး။
အဲဒီပုံေသနည္းကိုပဲ တခ်ိဳ႕က သံေပါက္ကေလးလုပ္ၿပီးေတာင္ မွတ္တတ္ၾကပါေသးတယ္။
"မ" ရဲ႕ေနာက္မွာ
ႀကိယာ
လိုက္ပါေနာက္က "ဘဲ" တဲ့။
သံေပါက္ကေလးက ေကာင္းပါရဲ႕။ ဒါေပမဲ့ ႁခြင္းခ်က္ရွိေနတာခက္တယ္။ ဒီေတာ့ ပုံေသနည္းသုံးၿပီး အေသမမွတ္ပါနဲ႔။ အဓိပၸာယ္ကို သိေအာင္လုပ္ၿပီး အဓိပၸာယ္နဲ႔ ခြဲျခားမွတ္သားပါ။ ပုံေသမွတ္တာ အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။
"ပဲ"နဲ႔ "ဘဲ" အေရာေရာအေထြးေထြးျဖစ္ခဲ့ဖူး
ဒီေန႔ေခတ္မွာ "ပဲ"နဲ႔ "ဘဲ" ခြဲသုံးေနတဲ့စကားလုံးေတြအားလုံးကို တခ်ိန္တုန္းက အားလုံး "ပဲ" ခ်ည္းပဲ ေနရာမေ႐ြး အဓိပၸာယ္မေ႐ြး သုံးခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ေနာက္တခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီႏွစ္မ်ိဳးစလုံးကို "ဘဲ" ခ်ည္းပဲ ေနရာမေ႐ြး အဓိပၸာယ္မေ႐ြးသုံးတဲ့အခ်ိန္လည္း ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ႏွစ္လုံးဟာ အနက္အဓိပၸာယ္ခ်င္းက လုံးဝမတူတဲ့ ေနာက္ဆက္စကားလုံးႏွစ္လုံးပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ အနက္ေရာ၊ အဓိပၸာယ္ေရာ မတူတဲ့ အဲဒီႏွစ္လုံးကို ခြဲသုံးဖို႔ ျမန္မာစာအဖြဲ႕က ၁၉၈၆ ခုႏွစ္ ျပ႒ာန္းတဲ့ သတ္ပုံက်မ္းမွာစၿပီး ခြဲျခားျပ႒ာန္းခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာစာအဖြဲ႕က ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ ဦးထြန္းတင့္ကေျပာပါတယ္။
ေနာက္ဆက္ပစၥည္း "ပဲ" ရဲ႕ အဓိပၸာယ္
"ပဲ" ရဲ႕ အဓိပၸာယ္က "ပက္" တို႔ "ပင္" တို႔နဲ႔ အတူတူပါပဲလို႔ ဆရာႀကီး ဦးထြန္းတင့္ကေျပာပါတယ္။ "ပက္" အသုံးက တိမ္ေကာသြားပါၿပီ။ ေရွးခတ္က ပ်ိဳ႕၊ ကဗ်ာေတြမွာပဲ ေတြ႕ရပါတယ္။ "ပင္" ကေတာ့ အခုထိသုံးေနတုန္းပါ။ "ပင္" ကို အေရးစကားေျပမွာသုံးၿပီး "ပဲ" ကို အေျပာစကားေျပမွာ သုံးၾကပါတယ္။ "ပဲ"နဲ႔ "ပင္" က အဓိပၸာယ္ခ်င္းတူတဲ့အတြက္ "ပင္" သုံးတဲ့ေနရာမွာ "ပဲ" ကိုအစားထိုးၾကည့္ရင္ အဆင္ေျပညီၫြတ္ပါတယ္။
ဥပမာတခ်ိဳ႕ျပပါမယ္။
သူကေတာ့ အဲသလိုေျပာတာပဲ။
သူကထိုသို႔ေျပာသည္ပင္။
အဲဒါကေတာ့ လူတေယာက္ပါပဲ။
ထိုသူသည္ လူတေယာက္ပင္။
ဟိုဟာကေတာ့ နတ္တပါးပါပဲ။
ထိုသူကား နတ္တပါးပင္။
မင္းဘယ္လိုတားတား သူကေတာ့ လုပ္မွာပဲ။
သင္မည္သို႔တားေစကာမူ သူကေတာ့ လာမည္ပင္။
အတူတူပဲလို႔ထင္တာပဲ။
အတူတူပင္ဟုသာ ထင္မိသည္ပင္။
စိတ္မွာစြဲသူပဲထင္မိတယ္။
စိတ္တြင္စြဲေနေသာေၾကာင့္ သူဟုသာပင္ထင္မိသည္။
ကြၽန္ေတာ္လည္း ဒါကိုပဲေျပာေနတာ။
ကြၽန္ေတာ္လည္း ထိုအရာကိုပင္ေျပာေနျခင္းျဖစ္သည္။
ေျပာပဲေျပာႏိုင္လြန္းတယ္။ အိပ္ပဲအိပ္ႏိုင္လြန္းတယ္။
ေျပာပင္ေျပာႏိုင္လြန္းသည္။ အိပ္ပင္အိပ္ႏိုင္လြန္းသည္။
အဲဒီေတာ့ "ပင္" နဲ႔ အစားထိုးၾကည့္လို႔ အဆင္ေျပရင္ "ပဲ" ကိုသုံးႏိုင္တယ္လို႔ မွတ္ခ်င္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။
"ပဲ"၊ "ပင္"၊ "ပက္"တို႔ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ စင္စစ္ အမွန္စင္စစ္ ဆိုတာနဲ႔ အတူတူပဲလို႔ ဆရာႀကီး ဦးထြန္းတင့္ကေျပာပါတယ္။ လူပဲ၊ နတ္ပဲ၊ ျဗဟၼာပဲ ဆိုရင္ လူစင္စစ္ျဖစ္တယ္၊ နတ္စင္စစ္ျဖစ္တယ္၊ ျဗဟၼာစင္စစ္ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စကားေျပာလို႔အသံထြက္တဲ့အခါ အသံေျပာင္းထုံးစနစ္အရ ေနရာကိုလိုက္ၿပီး တခါတေလပဲလို႔အသံထြက္ၿပီး တခါတေလဘဲလို႔ အသံထြက္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲအသံထြက္ထြက္ ရင္းျမစ္ကိုအဓိကထားၿပီး "ပဲ" လို႔သာ စာလုံးေပါင္းဖို႔ ျမန္မာစာအဖြဲ႕ကဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆရာႀကီးဦးထြန္းတင့္က ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ဆက္ပစၥည္း "ဘဲ" ရဲ႕အဓိပၸာယ္
အလကၤာပုလဲပန္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မၾကာခဏေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသလိုပါပဲ။ ျမန္မာစကားစစ္စစ္ဆိုရင္ တတိယအကၡရာ၊ စတုတၳအကၡရာတို႔မွာ ဘယ္ေတာ့မွ အနက္အဓိပၸာယ္ မရွိပါဘူး။ ပထမအကၡရာ၊ ဒုတိယအကၡရာေတြမွာသာ အဓိပၸာယ္ ရွိပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ပထမအကၡရာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ က၊ခ၊ စ၊ဆ၊ တ၊ထ၊ ပ၊ ဖတို႔မွာပဲ ျမန္မာစကားေတြရဲ႕ အနက္ရင္းရွိပါတယ္။ ဂ၊ဃ၊ဇ၊စ်၊ဒ၊ဓ၊ဗ၊ဘ တို႔မွာ ျမန္မာစကားစစ္စစ္ရဲ႕ အနက္မရွိပါဘူး။ အဲဒီစကားလုံးေတြဟာ ပါဠိ၊ သကၠတ အတြက္သာ အသုံးျပဳတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ "ဘဲ" ဆိုတဲ့စကားလုံးမွာလည္း အနက္မရွိပါဘူး။ သူ႔ရဲ႕အနက္ရင္းက "ဖဲ" ျဖစ္တယ္လို႔ ဆရာႀကီးေဒါက္တာဦးထြန္းတင့္ကဆိုပါတယ္။ အသံထြက္ကလည္း ေနရာကိုလိုက္ၿပီး တခါတေလ "ဖဲ" လို႔အသံထြက္ၿပီး တခါတေလ "ဘဲ" လို႔အသံထြက္ပါတယ္။ မႀကိဳက္ဖဲနဲ႔စားေနတယ္ဆိုရင္ "ဖဲ"လို႔ အသံထြက္ပါတယ္။ မသိဘဲနဲ႔ ေျပာေနတယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ "ဘဲ" လို႔အသံထြက္ပါတယ္။ ေနရာကို လိုက္ၿပီး အသံထြက္ေျပာင္းတာပါ။ အနက္ရင္းက "ဖဲ" ပါ။
"အဲဒီဖဲက ဘာအဓိပၸာယ္ရွိသလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာစကားဟာ တက္က်သံ ဘာသာစကားျဖစ္တာနဲ႔ အညီ ဖဲ၊ ဖယ္၊ ဖဲ့ သုံးလုံးစလုံး အနက္တူပါတယ္။ ဒီဂရီ အေပ်ာ့အျပင္းသာကြာပါတယ္။ ဖဲ့တယ္ဆိုတာ ဖဲ့ထုတ္ပစ္လိုက္တာ၊ အျပင္ေရာက္ေအာင္လုပ္ပစ္လိုက္တာ၊ ေဘးေရာက္ေအာင္လုပ္ပစ္လိုက္တာပါပဲ။ ဖယ္တယ္ဆိုတာလည္း အျပင္ေရာက္ေအာင္လုပ္ပစ္လိုက္တာ၊ ေ႐ႊ႕ပစ္လိုက္တာပါပဲ။ ဖဲတယ္ဆိုတာလည္း အလားတူအဓိပၸာယ္ထြက္တယ္" လို႔ ဆရာႀကီးဦးထြန္းတင့္ကေျပာပါတယ္။ ေရွာင္ဖယ္တယ္၊ ဖဲၾကဥ္တယ္ဆိုတာေတြဟာ အဓိပၸာယ္ အတူတူပါပဲ လို႔လည္း ဆရာႀကီးဦးထြန္းတင့္က ဆိုပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ဒံေပါက္မစားဘဲ (ဖဲ) ေသြးတိုးေနတယ္ လို႔ေျပာတယ္ဆိုပါစို႔။ အဲဒီမစားဘဲ (ဖဲ) ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ဟာ ဘာနဲ႔တူသလဲဆိုေတာ့ ဒံေပါက္စားျခင္းမွေရွာင္ဖယ္လ်က္၊ ဒံေပါက္စားျခင္းမွဖဲၾကဥ္လ်က္၊ ဒံေပါက္ကို မစားမူ၍ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆရာႀကီးဦးထြန္းတင့္ကဆိုပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ "ဖဲ" အဓိပၸာယ္၊ "ဖယ္"အဓိပၸာယ္ထြက္မွ "ဘဲ" ဆိုတဲ့စကားလုံးကို သုံးတာျဖစ္ ပါတယ္။
စကားလုံးအစားထိုးၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒံေပါက္မစားဘဲ ေသြးတိုးတယ္ ဆိုတာဟာ ဒံေပါက္စားျခင္းမွာ ေရွာင္ဖယ္လ်က္ ေသြးတိုးတယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒံေပါက္စားျခင္းကို ဖဲၾကဥ္လ်က္ ေသြးတိုးတယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒံေပါက္ကို မစားမူ၍ ေသြးတိုးတယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။
အဲသလို စကားလုံးေတြကို ခ်ေရးၿပီး နည္းနည္းစဥ္းစားၾကည့္ပါမယ္။
မသိဘဲ ေျပာေနတယ္။
မႀကိဳက္ဘဲ စားလိုက္တယ္။
မခ်စ္ဘဲ လက္ထပ္လိုက္ရတယ္။
နားမလည္ဘဲ ေလွ်ာက္ေရးေနတယ္။
အသံမေကာင္းဘဲ သီခ်င္းဆိုတယ္။
မၿပဳံးဘဲ ဝါးလုံးကြဲရယ္တယ္။
အဲဒီစကားလုံးေတြအားလုံးဟာ ဖဲၾကဥ္တဲ့ အဓိပၸာယ္ ထြက္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘဲ လို႔စာလုံးေပါင္းပါတယ္။ ဒီနမူနာေတြကို ၾကည့္ရင္ "မ" ပါရင္ "ဘဲ" သုံးရမယ္ဆိုတဲ့ ပုံေသနည္းဟာ မွန္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနရာတိုင္း မမွန္ပါဘူး။
"မ" ပါတိုင္း "ဘဲ" သုံးလို႔မမွန္ႏိုင္
"မ" ပါတိုင္း "ဘဲ" သုံးလို႔ မမွန္ႏိုင္တဲ့ နမူနာဝါက်တခ်ိဳ႕ကိုျပပါတယ္။
အဲဒီေန႔က မိုး႐ြာမွ မ႐ြာပဲ။
အဲသလိုလုပ္မယ္ဆိုတာကို မင္းကေျပာမွ ေျပာမထားပဲ။
အဲဒီေန႔ကမီးမွမလာပဲ။
မင္းေျပာသလိုဟုတ္မွမဟုတ္ပဲ။
ငါခိုင္းသလိုမွ မလုပ္ပဲ။
ကြၽန္ေတာ္က အဲသလိုမွထင္မထားပဲ။
အဲဒီဝါက်ေတြအားလုံးမွာ "မ" ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ "ပဲ" သုံးမွမွန္ပါမယ္။ "ဘဲ" သုံးရင္မွားပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္ပါလဲ။
ဆရာႀကီးဦးထြန္းတင့္က ဒီလိုေျပာပါတယ္။
"ဒီေနရာမွာ အဲဒီေန႔က မီးမွမလာပဲ ဆိုရာမွာ မီးမလာသည္မွာ စင္စစ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္တာ။ ေနာက္ကပဲဟာ စင္စစ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ိဳးေျပာတာဗ်။ ေလးနက္ေအာင္ေျပာတာ။ ဒီေနရာမွာ ဖဲၾကဥ္ျခင္းအဓိပၸာယ္မဟုတ္လို႔ ဘဲ မသုံးတာပါ။ ပင္နဲ႔ အစားထိုးၾကည့္ရတာ ပိုအဆင္ေျပသလား ဖဲၾကဥ္လ်က္ အစားထိုးရတာပိုအဆင္ေျပသလား အစားထိုးၾကည့္ပါ။"
ဆရာႀကီးဦးထြန္းတင့္ေျပာသလို အစားထိုးၾကည့္ပါမယ္။ ပထမ ပင္ နဲ႔ အစားထိုးၾကည့္ပါမယ္။
အဲဒီေန႔က မိုး႐ြာမွ မ႐ြာပဲ။
ထိုေန႔ကမိုး႐ြာမွ မ႐ြာသည္ပင္။
အဲသလိုလုပ္မယ္ဆိုတာကို မင္းကေျပာမွ ေျပာမထားပဲ။
ထိုသို႔လုပ္မည္ဆိုသည္ကို မင္းကေျပာမွေျပာမထားသည္ပင္။
အဲဒီေန႔ကမီးမွမလာပဲ။
ထိုေန႔မီးမွ မလာသည္ပင္။
မင္းေျပာသလိုဟုတ္မွမဟုတ္ပဲ။
မင္းေျပာသလိုဟုတ္မွမဟုတ္သည္ပင္။
ငါခိုင္းသလိုမွ မလုပ္ပဲ။
ငါခိုင္းသလိုမွ မလုပ္သည္ပင္။
ကြၽန္ေတာ္က အဲသလိုမွထင္မထားပဲ။
ကြၽန္ေတာ္က ထိုသို႔ ထင္မွထင္မထားသည္ပင္။
အားလုံးကို ပင္နဲ႔ အစားထိုးလို႔ရပါတယ္။ ဖဲၾကဥ္လ်က္နဲ႔ အစားထိုးၾကည့္ရေအာင္ပါ။
အဲဒီေန႔က မိုး႐ြာမွ မ႐ြာပဲ။
ထိုေန႔က မိုး႐ြာသည္ကိုဖဲၾကဥ္လ်က္
အဲသလိုလုပ္မယ္ဆိုတာကို မင္းကေျပာမွ ေျပာမထားပဲ။
ထိုသို႔လုပ္မည္ဆိုသည္ကို မင္းေျပာသည္ကိုဖဲၾကဥ္လ်က္
အဲဒီေန႔ကမီးမွမလာပဲ။
ထိုေန႔ကမီးလာသည္ကိုဖဲၾကည္လ်က္
ဖဲသို႔မဟုတ္ ဘဲကို သုံးမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲတခုခုလိုပါတယ္။ အဲသလိုဖဲၾကဥ္လိုက္တဲ့ အတြက္ တျခားတခုခုျဖစ္သြားတယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနျပ စာပိုဒ္တခုခုျဖည့္စြက္ဖို႔လိုေနပါတယ္။
တကယ္လို႔ပုံေသနည္းသေဘာမွတ္ထားမယ္ဆိုရင္ "မ" ပါေပမယ့္ ဝါက်အဆုံးမွာျဖစ္ေနရင္ "ဘဲ" မသုံးဘဲ "ပဲ"ကိုသာသုံးရမယ္လို႔ မွတ္ထားရင္ ရတန္ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပုံေသနည္းသုံးတာ အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သတိမထားမိတဲ့ ႁခြင္းခ်က္တခုခု က်န္ေနရင္ ပုံေသနည္းက မွားေနပါဦးမယ္။
အဓိပၸာယ္ကို အဓိကၾကည့္ပါ
ဒီေတာ့ ပုံေသနည္းသုံးတာထက္ အဓိပၸာယ္ကို ၾကည့္ၿပီးသုံးတာက မလြဲႏိုင္တဲ့နည္းပါ။ အကယ္စင္စစ္ အဓိပၸာယ္ထြက္ရင္ "ပင္" နဲ႔ အဓိပၸာယ္တူရင္ "ပဲ" ကိုသုံးပါ။ ဖယ္တဲ့သေဘာဖဲ့တဲ့သေဘာဖဲတဲ့ သေဘာ အဓိပၸာယ္ထြက္ရင္ "ဘဲ" ကိုသုံးပါ။ "မ - ဘဲ" အတြဲျဖစ္ေပမယ့္ ဖဲၾကဥ္တဲ့ အဓိပၸာယ္ထြက္မွ "ဘဲ" ကိုသုံးပါ။
လူတခ်ိဳ႕အမွတ္အသားျပဳတဲ့လကၤာေလးကိုေတာ့ ေနာက္ထပ္လကၤာတပိုဒ္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္အခုလိုျဖည့္စြက္ခ်င္ပါတယ္။
"မ" ရဲ႕ေနာက္မွာ
ႀကိယာ
လိုက္ပါေနာက္က "ဘဲ" ။
ႁခြင္းခ်က္ရွိတာ
မေမ့ရာ
မင္းမွမလာပဲ။
ျမန္မာစာအဖြဲ႕ဝင္ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာဦးထြန္းတင့္
BBC News
No comments:
Post a Comment